بر اساس شواهد تاریخی پیشینهی شهر قم به دوران ساسانی بازمیگردد. اما بخش زیادی از تاریخ استان پس از ورود اسلام به ایران شکل گرفته است. یکی از مهمترین وقایع تاریخی شهر قم ورود حضرت معصومه، خواهر امام رضا، به این شهر است. حضرت معصومه در این سفر به بیماری سختی مبتلا شدند و در نهایت در شهر قم از دنیا رفتند.
به دلیل قداست حرم حضرت معصومه در طول تاریخ، فضای اطراف حرم به آرامگاه بسیاری از چهرههای معروف و مهم تبدیل شده است.
قم در دوران پهلوی از مهمترین مراکز اعتراضها علیه حکومت بود و این شهر نقش مهمی در مبارزات آن زمان داشت.